KERSTBOODSCHAP 2022
De vrede in Europa is dit jaar stuk geschoten door de wapens van Rusland die de vrijheid van Oekraïne wilden vernietigen. Terwijl op vele plaatsen in de wereld het geweld tussen landen en bevolkingsgroepen de mensheid teistert, is deze oorlog op Europese bodem een enorme terugslag in de ontwikkeling van humaniteit en wereldwijde broeder/zusterschap. We dachten in Europa verder te zijn met harmonie tussen volkeren met een verscheidenheid aan culturen en geschiedenissen. Teleurstellend!
Zolang mensen nog steeds denken door geweld hun problemen te kunnen oplossen, zal de boodschap van het Kerstkind ‘Eer aan God in de hoge en vrede op aarde voor allen die Hij liefheeft’ met kracht uitgedragen moeten worden. Op weg naar Kerstmis worstelen christenen met die evangelische boodschap van vrede: welke betekenis heeft die boodschap in deze harde context?
De profeten die de komst van het Kind hebben aangekondigd, deden hun voorspellingen in tijden van oorlog, geweld en onderdrukking. Op die manier hielden zij de mensheid een spiegel voor. Het Kind leidt de weg en onderwijst mensen opdat zij keuzes kunnen maken de wapens neer te leggen. Kerstmis vieren betekent zelfonderzoek naar het geweld dat leeft in je eigen hart, in je eigen gedachten. De verleiding speelt steeds weer op om je door die gevoelens en gedachten te laten leiden. Het voelt sterk en machtig om je hard op te stellen.
Maar het Kind leert ons dat die opstelling een illusie is. Andere krachten zijn in het spel die een weg banen naar een meer bestendige vrede. Jozef en Maria maken hun eigen keuzes om het Kind te ontvangen, te verzorgen en in veiligheid te brengen. Zij sporen ons aan om eigen keuzes te maken om het kleine en kwetsbare te beschermen. Het zijn beslissingen van zorg en aandacht voor de kwetsbare ander.
De afgelopen weken werden in Nederland sterk bepaald door de aanloop naar de regeringsverklaring omtrent het slavernijverleden op 19 december. Veel positieve reacties volgden, maar ook gemengde en afwachtende. De opdracht voor ons allen is om aan het gesprek daarover een constructieve bijdrage te leveren. Het zal ons de komende maanden in de aanloop naar Keti Koti 2023 nog veel bezig houden. Het grove geweld van deze geschiedenis is nog niet verstomd en keert in andere vormen nog steeds terug. Voor ons als christenen is het opkomen voor menswaardigheid van alle mensen ingegeven door de aanblik van het Kerstkind. In Hem kijkt God ons aan, zoals Hij in de ogen van de minsten der Zijnen ons aankijkt met een vraag om barmhartigheid.
In het eerste oorlogsjaar 1914 zochten soldaten uit de loopgraven elkaar op. Spontaan ontstonden er vredesbestanden die de wapens deden zwijgen en een ontmoeting en verbroedering tussen soldaten op gang brachten. Dit werd door de daaropvolgende oorlogshandelingen wreed verstoord. De jaren daarop was er geen sprake meer van dit soort kerstbestanden; ze werden in de kiem gesmoord door de legerleiding. Het profetische verlangen naar vrede werd met geweld onderdrukt.
De gekozen afbeelding van Kerstmis van El Greco – naar men zegt het laatste werk voor diens dood in 1614 – laat het kerstkind zien omringd door een kring van mensen die enerzijds onder de indruk zijn van het Licht en anderzijds als een beschermende kring vormen. In de harde oorlogszuchtige wereld die ons eigen hart soms lijkt te regeren, staan we als christenen rondom het Licht.
Namens de Haagse Gemeenschap van Kerken wensen we u dit Vredeslicht van Kerstmis; moge dit Licht ons in 2023 de weg wijzen.
Ad van der Helm, voorzitter,
Margriet Quarles van Ufford, secretaris.
